Βρές τις λέξεις

Πάμε όλοι μαζί σε μια παραλία

Τοιχογραφία

Την δουλειά σου, την tv σου και άϊ και γαμήσου...

Ανέκδοτο

Ποντιακά

Ένας Πόντιος, ρωτάει κάποιον που έχει τα γενέθλια του.
– Πόσο χρονών είσαι;
– 105.
– Να τα εκατοστήσεις.

Ευ Ζήν

Πίνουμε σπιτικούς χυμούς απο φρέσκα φρούτα
και αποφεύγουμε τους συσκευασμένους.

Παροιμία

Τα μυαλά και τα αλεξίπτωτα
δουλεύουν καλύτερα όταν είναι ανοιχτά.

Βιβλίο

► Πατήστε για ανάγνωση

Νεκρικοί διάλογοι – Λουκιανός

Σοφά Λόγια

Θαλής

Όσα νέμεσας, τω πλησίον μή ποιεί.
Όσα απεχθάνεσαι, μην τα κάνεις στους άλλους.

Διατροφή

Πρόσθετα τροφίμων

Ε544 – Πολύ Επικίνδυνο
Πολυφωσφορικό ασβέστιο

Ντοκιμαντέρ

► Πατήστε για προβολή

Νερό – Το μεγάλο μυστήριο

Στοιχάκι

Διάφορα

Ζήσε μονάχα την στιγμή
και άσε το μετά,
ένα σωσίβιο η ζωή,
που ξεφουσκώνει αργά.

Javascript απενεργοποιημένη

Πρέπει να ενεργοποιείστε την javascript και να πατήστε Επαναφόρτωση (Reload) για να δείτε την σελίδα !

Απόλλων – Απόλλωνας

Δημοσίευση :
Ανανέωση :
Συντάκτης :

Απόλλωνας, ο Θεός του φωτός, της μαντικής τέχνης, της μουσικής, του χορού, της αρμονίας, της ιατρικής, της ηθικής τάξης και της λογικής.

Γιος του Δία και της Λητούς, δίδυμος αδερφός της Θεάς Άρτεμις.
Γεννήθηκε στις παρυφές του όρους Κύνθου, στο νησί της Ορτυγίας (μετέπειτα Δήλος). Ανέβηκε από την πρώτη κιόλας μέρα στον Όλυμπο όπως και η αδερφή του Άρτεμις.

Η Λητώ, κυνηγημένη από την Ήρα, περιπλανήθηκε από περιοχή σε περιοχή για να βρει ένα μέρος να γεννήσει τον καρπό του Δία μέχρι που ξαφνικά εμφανίστηκε μέσα από τη θάλασσα η αδελφή της Αστερία, ως την νήσο Ορτυγία. Ήταν ένα νησί που έως τότε έπλεε ελεύθερο στα κύματα κι έτσι ήταν δύσκολο η Ήρα να ανιχνεύσει την τοποθεσία στην οποία η Λητώ είχε καταφύγει. Αργότερα, ο Δίας σταθεροποίησε το νησί προκειμένου να γεννήσει η Λητώ.
Οι πόνοι του τοκετού διήρκεσαν εννιά μέρες και εννιά νύχτες γιατί η Ειλείθυια, η μαμή, Θεά του τοκετού, που η Ήρα κρατούσε επίτηδες κοντά της δεν μπόρεσε να διαφύγει ώστε να βοηθήσει την ετοιμόγεννη Λητώ αλλα την Ειλείθυια την αντικατέστησε η Άρτεμις, ως βρέφος η οποία γεννήθηκε πρώτη, πριν τον Απόλλωνα. Κατα τον Όμηρο η Λητώ γέννησε τα δίδυμα κάτω από ένα φοίνικα.
Η Ορτυγία ονομάστηκε Δήλος κατά μια παράδοση επειδή εκεί αποκαλύφθηκε (φανερώθηκε) ο Θεός Απόλλωνας και μετά την γέννησή του το νησί θεωρείται ιερό, ενώ ο Καλλίμαχος αναφέρει στους «Ύμνους» του πως το νησί Αστερία έπλεε από τον Σαρωνικό προς την Χαλκίδα, μετά προς το Σούνιο μέχρι την Χίο και όταν πια δέχτηκε να γίνει ο γενέθλιος τόπος του Απόλλωνα, από άδηλη που ήταν και έπλεε συνέχεια στα κύματα του Αιγαίου, Δήλο την ονόμασαν οι ναυτικοί γιατί ρίζωσε εκεί που βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης υποστηρίζει πως γενέθλιος τόπος του Απόλλωνα δεν είναι η Δήλος, αλλά η Κρήτη.
Άλλοι θεωρούν ως τόπο προέλευσης του Απόλλωνα το νησί των ωδικών κύκνων, την Ελιγολάνδη.
Ενώ άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι ο Απόλλωνας κατάγεται από τη Μικρά Ασία, και συγκεκριμένα από τη Λυκία.

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ήταν νεογέννητο μερικών ημερών, έφυγε από την Δήλο και έψαξε να βρεί την κατάλληλη τοποθεσία για να κτίσει τον ναό του.

Είναι Θεός που εξαγνίζει τους ανθρώπους από τα εγκλήματα, έχει τη δύναμη να εμποδίζει κάθε καταστροφή, θάνατο ή αρρώστια αλλά και να θανατώνει εξίσου. Γι` αυτό είναι και Θεός της ιατρικής και πατέρας του Ασκληπιού, που είναι κι αυτός Θεός της ιατρικής. Μπορεί να ανακουφίσει και το σώμα και την ψυχή των ανθρώπων.

Θεωρείται και Θεός μαντικός, γι` αυτό είχαν ιδρύσει πολλά μαντεία για χάρη του, σε πολλούς τόπους της αρχαίας Ελλάδας.
Το σπουδαιότερο από όλα βέβαια είναι το μαντείο των Δελφών όπου και φανέρωνε στους ανθρώπους την βούληση του πατέρα του. Πριν την εμφάνιση του Απόλλωνα, το μαντείο των Δελφών ανήκε σε πολλές άλλες Θεότητες όπως η Γαία, η Θέμιδα και η Φοίβη. Η Γαία έδωσε το μαντείο στη κόρη της Θέμιδα και αυτή με τη σειρά της στη Φοίβη. Από τη Φοίβη η κατοχή του μαντείου πέρασε στον Απόλλωνα.
Το μαντείο φύλαγε ένας δράκος, ο Πύθωνας. Η Ήρα είχε στείλει τον Πύθωνα να κυνηγήσει τη Λητώ για να μη γεννήσει. Αλλά δεν μπόρεσε τελικά να εμποδίσει τη γέννηση του Απόλλωνα και της Άρτεμις και επέστρεψε στον Παρνασσό. Ο Απόλλωνας έριξε ένα χρυσό βέλος και σκότωσε τον Πύθωνα. Έτσι έγινε κύριος του μαντείου, ονομάστηκε Πύθιος και η ιέρεια Πυθία. Επειδή όμως είχε πέσει σε ηθικό παράπτωμα για το φόνο του Πύθωνα, αποφάσισε να αυτο–εξοριστεί για ένα χρόνο στα Τέμπη και να εξιλεωθεί. Μετά επέστρεψε στους Δελφούς με μια δάφνη στα χέρια του.
Άλλη εκδοχή λέει πως κάποτε, ύστερα από πολλές περιπλανήσεις, έφτασε στους Δελφούς, σκότωσε το φοβερό Πύθωνα που φύλαγε τις πηγές και ίδρυσε το πρώτο μαντείο.
Εκεί στους Δελφούς οι νομοθέτες επικύρωναν τους νόμους τους μέχρι τον 5ο π.Χ. αιώνα. Γι` αυτό λογαριάζεται και ώς Θεός που τηρεί την τάξη, επιβάλλει το σεβασμό στους νόμους και την τήρηση των όρκων.

Θεωρείται και Θεός της μουσικής και της ποίησης, πατέρας των Μουσών και επομένως προστάτης όλων των καλών τεχνών.
Ως Θεός της μουσικής, παρουσιάζεται να παίζει λύρα και είναι αυτός που τραγουδάει στα συμπόσια του Ολύμπου μαζί με τις Μούσες.
Είναι επίσης Θεός του αγροτικού χορού, που περιέχει τραγούδι και μουσική.

Προστατεύει τους βοσκούς και τα κοπάδια, τους κυνηγούς και τους ναυτικούς, προπάντων στα μακρινά ταξίδια.

Είναι και προστάτης της νεότητας και σ` αυτόν και στην Άρτεμη αφιέρωναν οι νέοι τα μαλλιά τους, όταν τα έκοβαν για πρώτη φορά.

Όπως η Θεά Αφροδίτη είναι η ομορφότερη γυναίκα έτσι και αυτός είναι ο ομορφότερος Θεός. Με ψηλή κορμοστασιά, ξανθές μπούκλες, γαλάζια μάτια και άτριχο και καλογυμνασμένο σώμα.

Παρ` όλη την ομορφιά του όμως, οι γυναίκες που ποθούσε έμεναν αδιάφορες και ψυχρές μαζί του όπως κάποια στιγμή που ο Έρωτας χτύπησε τον Απόλλωνα με το βέλος του και άναψε μέσα του ένα τρομερό πάθος όταν είδε την Δάφνη, την κόρη του Πηνειού και της Γαίας. Άρχισε να κυνηγά τη Δάφνη και να την παρενοχλεί ερωτικά. Εκείνη για να γλιτώσει, μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Τότε ο Απόλλωνας απαρηγόρητος έκοψε ένα κλαδί από το φυτό και στόλισε το μέτωπο και τη λύρα του.

Παρά τις ερωτικές αποτυχίες και περιπέτειές του όμως, τα παιδιά που έκανε είναι διάσημα για τις αρετές τους. Το καλύτερο παράδειγμα είναι ο Θεός Ασκληπιός που τον απέκτησε μαζί με την θνητή Κορωνίδα.

Ο Ερμής κάποτε όταν ήταν ακόμα βρέφος του έκλεψε τις αγελάδες που έβοσκε, αλλα ο Απόλλωνας αφού δεν μπορούσε να βρεί τον κλέφτει ρωτώντας και αναζητώντας τις αγελάδες χρησιμοποίησε την μαντική του ικανότητα και κατάλαβε πως ο κλέφτης ήταν ο Ερμής. Πηγαίνει λοιπόν στην Μαία, στην Κυλλήνη και κατηγορεί τον Ερμή. Αυτή του έδειξε το παιδί τυλιγμένο στις φασκιές του μέσα στην κούνια του.
Ο Απόλλωνας λοιπόν τον πήγε στον Δία και απαιτούσε να πάρει πίσω τις αγελάδες του. Όταν ο Δίας τον πρόσταξε να τις επιστρέψει, ο Ερμής αρνιόταν ότι τις έχει αλλά επειδή δεν μπορούσε να τον πείσει, οδήγησε τον Απόλλωνα στις αγελάδες πίσω στην Πύλο όπου και τις επέστρεψε.
Όταν όμως ο Απόλλωνας άκουσε την λύρα του έδωσε τις αγελάδες ώς αντάλλαγμα την λύρα. Ο Ερμής μετέπειτα εκεί που έβοσκε τις αγελάδες έφτιαξε έναν αυλό και σφύριζε. Ο Απόλλωνας επειδή ήθελε να πάρει και τον αυλό, του χάρισε ένα χρυσό ραβδί που κατείχε ώς βοσκός αλλα ο Ερμής μαζί με το ραβδί ζητούσε να του παρέχει και την μαντική ικανότητα και αφού του έδωσε τον αυλό, έμαθε την μαντική των ψήφων η οποία λεγόταν «θριαί».

Υπο άλλη εκδοχή ο Ερμής αφού έδωσε πίσω τα βόδια στον Απόλλωνα, θέλοντας να κατευνάσει τον αδερφό του, του χάρισε μια λύρα με εφτά χορδές απο έντερα προβάτου και καβούκι χελώνας που είχε φτιάξει ο ίδιος. Ο Απόλλων μαγεμένος με την μελωδία της, χάρισε στον Ερμή το κηρύκειο το οποίο έγινε και σύμβολό του και ορκίστηκε ότι δεν θα αγαπήσει κανένα άλλο γιο του Δία όσο τον Ερμή.

Στην Ιλιάδα εμφανίζεται μαζί με την αδερφή του Άρτεμη να πολεμάει στο πλευρό των Τρώων μαζί με τον Άρη και την Αφροδίτη, ενώ όλοι οι άλλοι Θεοί είναι με το μέρος των Αχαιών.
Σύμφωνα με την προ–Ομηρική παράδοση ο Απόλλωνας και ο Πάρης ήταν αυτοί που σκότωσαν τον Αχιλλέα.
Στην Ιλιάδα είναι ο μεγάλος πολεμικός Θεός προστάτης και σύμμαχος των Τρώων και βασικός υπερασπιστής και βοηθός του Έκτορα. Σε άλλο σημείο της Ιλιάδας, παρακολουθούμε τον Απόλλωνα, κάνοντας χρήση των θεϊκών του δυνάμεων, να ξεγυμνώνει τον Πάτροκλο από τα άρματά του και να του αφαιρεί κομμάτι–κομμάτι την ένδοξη ακατανίκητη πανοπλία του Αχιλλέα, ώστε να διευκολύνει τον Έκτορα να σκοτώσει τον ήρωα με δόλο. Αλλού, ο Αχιλλέας φαίνεται να αντιλαμβάνεται πως τα αθέατα βέλη που σκοτώνουν τους συντρόφους του προέρχονται από Θεϊκό χέρι, αγνοεί όμως για ποιο λόγο ο Θεός είναι οργισμένος μαζί τους. Ο μάντης Κάλχας, στρέφεται προς αυτόν για να πάρει χρησμούς σχετικούς με το λοιμό που πλήττει το στρατόπεδο των Αχαιών. Αυτός μαθαίνει την αιτία του θυμού του Θεού και διευκρινίζεται πως ο Θεός που μπορεί να φέρει το σκοτάδι και το θάνατο, «γρήγορος σαν τη νύχτα», είναι ο ίδιος λαμπρός σαν το φως. Από εκεί αντλείται και το άλλο προσωνύμιό του ώς Φοίβος.

Μια ακόμα απο τις ιδιότητές του είναι και αυτή του Υπερβόρειου Απόλλωνα. Η Υπερβορεία είναι η χώρα που επισκέπτεται κάθε φθινόπωρο ο Απόλλωνας και επιστρέφει την άνοιξη στην Δήλο και τους Δελφούς με το άρμα του που το σέρνουν κύκνοι, κρατώντας στο χέρι του την λύρα και την δάφνη.
Σύμφωνα με την παράδοση, η μητέρα του Λητώ, καταγόταν από μια φανταστική χώρα του μακρινού Βορρά που βρισκόταν πέρα από τα Ριπαία Όρη, άλλοι θεωρούν πως η χώρα αυτή ήταν στην Λυκία της Μικράς Ασίας.
Στο τέλος του φθινοπώρου, όταν ο Θεός ήταν έτοιμος να φύγει για την μακρινή χώρα, έψελναν ύμνους που είχαν θλιμμένο τόνο. Τραγουδούσαν την αποδημία του Απόλλωνα στην Υπερβορεία.
Την άνοιξη τραγουδούσαν κλητικούς ύμνους, δηλαδή καλούσαν το Θεό να επιστρέψει από την πολύμηνη απουσία του και γιόρταζαν την επιστροφή του Θεού. Στους Δελφούς τιμούσαν την επιστροφή του με τη γιορτή των Θεοφανίων.

Οι αρχαίοι Έλληνες του είχαν αφιερώσει πολλές γιορτές, όπως τα Δήλια, τα Πύθια, τα Κάρνεια, τα Δελφίνια, τα Υακίνθια, τα Στεπτήρια, τα Θαργήλια, τα Πυανέψια, τα Θεοφάνια κ.ά. Διέθετε γύρω στις 350 επικλήσεις, προσωνύμια και τοπικές λατρείες.

« Στεπτήρια – Δαφνηφορία »

Για την αναπαράσταση της νίκης του Απόλλωνα κατά του Πύθωνα στους Δελφούς, γίνονταν κάθε εννέα χρόνια μια γιορτή, τα Στεπτήρια. Κατασκεύαζαν μια ξύλινη καλύβα, που αναπαριστούσε τη φωλιά του Πύθωνα. Ένας όμορφος έφηβος αριστοκρατικής καταγωγής υποδυόταν τον Απόλλωνα και έφτανε την καθορισμένη μέρα με πομπή έξω από την καλύβα, την οποία πυρπολούσαν με αναμμένες δάδες. Στη συνέχεια οι μετέχοντες στη γιορτή πήγαιναν στα Τέμπη, όπως είχε κάνει και ο Απόλλωνας. Εκεί ο έφηβος υποβαλλόταν σε τελετές κάθαρσης και εξαγνισμού. Μετά τον εξαγνισμό, ο έφηβος έπαιρνε την ιερή δάφνη και επέστρεφε στους Δελφούς σε πομπή μέσα σε παιάνες και ύμνους, που έψαλλε η συνοδεία του. Η γιορτή της επιστροφής του Απόλλωνα στους Δελφούς ονομάζονταν Δαφνηφορία.

« Θαργήλια »

Τα Θαργήλια ήταν μια από τις σημαντικότερες γιορτές στην αρχαία Ελλάδα. Τελούνταν το μήνα Θαργηλιώνα, δηλαδή περί τα μέσα Μαϊου, στην αρχαία Αθήνα προς τιμή του Απόλλωνα και της Άρτεμις. Η γιορτή πήρε το όνομα της από τη λέξη θάργηλος. Θάργηλος ήταν το ψωμί από τους πρώτους καρπούς της συγκομιδής δημητριακών. Επίσης γίνονταν μουσικοί αγώνες, στους οποίους έπαιρναν μέρος άντρες και παιδιά. Το βραβείο του νικητή ήταν ένας τρίποδας, που αφιερωνόταν στο ιερό του Απόλλωνα στην Αθήνα. Ο Απόλλωνας, ως ηλιακός Θεός, ασκούσε σοβαρή επίδραση στους καρπούς της γης. Αυτή η επίδραση ήταν άλλοτε ευεργετική και άλλοτε βλαβερή. Αυτός έκανε τους καρπούς να ωριμάζουν και επίσης τους ξέραινε και τους έκαιγε. Οι πιστοί λοιπόν ένιωθαν την ανάγκη να ευχαριστήσουν το Θεό για το ωρίμασμα των καρπών και συνάμα να επικαλεστούν την εύνοια του για να μην καταστρέψει αυτούς με τη θερμή ακτινοβολία του. Στη γιορτή αυτή γινόταν επίσης και η τελετή εκδίωξης του Φαρμακού από την πόλη. Ήταν μια τελετή εξαγνισμού με σκοπό την απαλλαγή της πόλης από το κακό, τις συμφορές και τις αρρώστιες. Ο φαρμακός ήταν ο αποδιοπομπαίος τράγος επάνω στον οποίο είχαν φορτώσει όλα τα δεινά. Περιέφεραν με πομπή στην πόλη δυο ανθρώπους, έναν άντρα και μια γυναίκα. Ο φαρμακός των αντρών είχε μαύρα σύκα τυλιγμένα γύρω από το λαιμό του και η γυναίκα λευκά. Τους οδηγούσαν έξω από την πόλη και τους υποχρέωναν να απομακρυνθούν. Κάποιες φορές τους μαστίγωναν μέχρι θανάτου.

« Υακίνθια »

Ο Υάκινθος ήταν ένας πολύ όμορφος νέος από τις Αμυκλές της Λακωνίας. Ο Απόλλωνας τον ερωτεύτηκε, αλλά τον σκότωσε ρίχνοντας άθελά του επάνω του ένα δίσκο. Κατά μια εκδοχή του μύθου, τον Υάκινθο αγαπούσε και ο Ζέφυρος (δυτικός άνεμος) και από θέμα ζήλιας προς τον Απόλλωνα άλλαξε κατεύθυνση στο δίσκο και χτύπησε τον Υάκινθο. Από το αίμα του φύτρωσε το ομώνυμο λουλούδι. Εκείνη την εποχή τελούσαν τα Υακίνθια στη Λακωνία. Η πρώτη μέρα της γιορτής ήταν αφιερωμένη σε τελετές θλίψης. Θρηνούσαν το χαμό του όμορφου νέου που πέθανε σε τόσο νεαρή ηλικία. Άφηναν νεκρώσιμες προσφορές στον τάφο του, που βρίσκοταν στα πόδια του αγάλματος του. Η δεύτερη μέρα ήταν αφιερωμένη στον Απόλλωνα. Πολλοί νέοι έπαιζαν κιθάρα και τραγουδούσαν. Θυσίαζαν κατσίκες και γίνονταν υπαίθριες δεξιώσεις κάτω απο σκηνές, όπου οι πολίτες καλούσαν φίλους και συγγενείς.

« Κάρνεια »

Τα Κάρνεια ήταν η μεγάλη γιορτή των Σπαρτιατών προς τιμή του Κάρνειου Απόλλωνα. Γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια και διαρκούσε εννιά μέρες. Οι Σπαρτιάτες έστηναν εννέα σκηνές, στις οποίες ζούσαν εννέα άνθρωποι, που αντιπροσώπευαν τρεις φατρίες. Εκλέγονταν πέντε άνδρες από κάθε φυλή που ονομάζονταν Καρνεάτες και είχαν την επιμέλεια όλης της γιορτής. Ο ιερέας που είχε την ευθύνη των θυσιών λεγόταν αγητής και η ημέρα των θυσιών λεγόταν Αγητόρια. Οι άντρες που εκλέγονταν από την κάθε φυλή έπρεπε να είναι άγαμοι και δεν μπορούσαν να νυμφευτούν στη διάρκεια των τεσσάρων ετών. Στη γιορτή γινόταν αγώνας σταφυλοδρόμων. Ένας από τους Καρνεάτες, αφού απηύθυνε ευχές στην πόλη για το τέλος της συγκομιδής, απομακρυνόταν τρέχοντας απο τους σταφυλοδρόμους. Τότε αυτοί άρχιζαν να τον καταδιώκουν, κρατώντας τσαμπιά από σταφύλια στα χέρια τους. Αν τον έπιαναν, θεωρούνταν καλός οιωνός για την πόλη. Ενώ αν ο νέος ξέφευγε, θεωρούνταν κακός οιωνός.

« Πυανέψια »

Τα Πυανέψια ήταν φθινοπωρινή γιορτή προς τιμή του Απόλλωνα και γιορτάζονταν το μήνα Πυανεψιών, μετά το καλοκαίρι. Γινόταν προσφορά των πρώτων καρπών της συγκομιδής και ήταν μια γιορτή με ευχαριστήριο χαρακτήρα. Κατά τη διάρκεια της γιορτής γινόταν πομπή κοντά στο ναό του Απόλλωνα. Έβραζαν όσπρια και λαχανικά, μέρος των οποίων πρόσφεραν στο Θεό. Τον ευχαριστούσαν για την αφθονία καρπών και η γιορτή συνεχιζόταν με τη μεταφορά της ειρεσιώνης. Η ειρεσιώνη ήταν κλαδί ελιάς τυλιγμένο με μαλλί, όπου έδεναν όλων των ειδών τα φρούτα, καθώς και μπουκαλάκια με κρασί και λάδι. Ένα αγόρι, του οποίου ζούσαν και οι δυο γονείς, μετέφερε την ειρεσιώνη και την κρεμούσε στις πόρτες του ναού του Απόλλωνα, για να τον ευχαριστήσουν για τη γονιμότητα της γης και την αφθονία των καρπών της. Επίσης κρεμούσαν την ειρεσιώνη στις πόρτες των σπιτιών τους, ως φυλακτό ενάντια στο λοιμό και λιμό, για ένα χρόνο.

Σύμβολα του Απόλλωνα είναι η λύρα, ο τρίποδας, το τόξο και τα βέλη, ο κύκνος, το γεράκι, ο γύπας, ο κόρακας, ο γρύπας (αετός και λιοντάρι μαζί), ο λύκος, το ελάφι, ο τράγος, η κατσίκα, το κριάρι, ο ποντικός, ο βάτραχος, το φίδι, η σαύρα κ.ά.

Από φυτά ο φοίνικας, η ελιά, τα στάχυα και κυρίως ένα χλωρό κλαδί δάφνης αφού έχει σχέση και με τη βλάστηση και γενικά τη γεωργία.

« Επίθετα και προσωνυμίες του Απόλλωνα »

Αγρευτής – προστάτης των κυνηγών.
Αλεξίκακος – Θεός της υγείας και της ζωής.
Δελφίνιος – προστάτης των ναυτικών.
Κουροτρόφος – προστάτης της νεότητας.
Μοιραγέτης – ο Θεός του πεπρωμένου και του θανάτου.
Νόμιος – Θεός των βοσκών.
Σωτήρας – Θεός της κάθαρσης.
Αγραίος, Αγρέτης, Άκτιος, Αμυκλαίος, Άνακτας, Γεννήτωρ, Δειραδιώτης, Δήλιος, Διονυσοδότης, Εναγώνιος, Επάκυιος, Ηλιακός, Ήλιος, Θεραπευτής, Θυμβραίος, Κάρνειος, Κιθαρωδός, Κλάριος, Κύνθιος, Λυκωρέας, Μάντης, Μουσαγέτης ή Μουσηγέτης. Νόμιος, Ογκαίος, Ογκεάτας, Παιήονας, Πτώος, Πύθιος, Σπόνδιος, Τμώος, Τυρίτης, Υπερβόρειος, Φοίβος κ.α.

« Ορφικός Ύμνος προς τον Απόλλωνα »

Ἐλθέ, μάκαρ, Παιάν, Τιτυοκτόνε, Φοῖβε, Λυκωρεῦ, Μεμφῖτ`, ἀγλαότιμε, ἰήιε, ὀλβιοδῶτα, χρυσολύρη, σπερμεῖε, ἀρότριε, Πύθιε, Τιτάν, Γρύνειε, Σμινθεῦ, Πυθοκτόνε, Δελφικέ, μάντι, ἄγριε, φωσφόρε δαῖμον, ἐράσμιε, κύδιμε κοῦρε, μουσαγέτα, χοροποιέ, ἑκηβόλε, τοξοβέλεμνε, Βράγχιε καὶ Διδυμεῦ, ἑκάεργε, Λοξία, ἁγνέ, Δήλι` ἄναξ, πανδερκὲς ἔχων φαεσίμβροτον ὄμμα, χρυσοκόμα, καθαρὰς φήμας χρησμούς τ` ἀναφαίνων· κλῦθί μου εὐχομένου λαῶν ὕπερ εὔφρονι θυμῶι· τόνδε σὺ γὰρ λεύσσεις τὸν ἀπείριτον αἰθέρα πάντα γαῖαν δ` ὀλβιόμοιρον ὕπερθέ τε καὶ δι` ἀμολγοῦ, νυκτὸς ἐν ἡσυχίαισιν ὑπ` ἀστεροόμματον ὄρφνην ῥίζας νέρθε δέδορκας, ἔχεις δέ τε πείρατα κόσμου παντός· σοὶ δ` ἀρχή τε τελευτή τ` ἐστὶ μέλουσα, παντοθαλής, σὺ δὲ πάντα πόλον κιθάρηι πολυκρέκτωι ἁρμόζεις, ὁτὲ μὲν νεάτης ἐπὶ τέρματα βαίνων, ἄλλοτε δ` αὖθ` ὑπάτης, ποτὲ Δώριον εἰς διάκοσμον πάντα πόλον κιρνὰς κρίνεις βιοθρέμμονα φῦλα, ἁρμονίηι κεράσας παγκόσμιον ἀνδράσι μοῖραν, μίξας χειμῶνος θέρεός τ` ἴσον ἀμφοτέροισιν, ταῖς ὑπάταις χειμῶνα, θέρος νεάταις διακρίνας, Δώριον εἰς ἔαρος πολυηράτου ὥριον ἄνθος. ἔνθεν ἐπωνυμίην σε βροτοὶ κλήιζουσιν ἄνακτα, Πᾶνα, θεὸν δικέρωτ`, ἀνέμων συρίγμαθ` ἱέντα· οὕνεκα παντὸς ἔχεις κόσμου σφραγῖδα τυπῶτιν. κλῦθι, μάκαρ, σώζων μύστας ἱκετηρίδι φωνῆι.

Έλα, μακάριε Παιάν, πού φόνευσες τον Τιτυόν, Φοίβε Λυκωρέα, Μεμφίτη, συ πού τιμάσαι λαμπρά, ο ίηιος, ο παρέχων ευτυχία, πού έχεις χρυσή λύρα και έχεις σχέση με τους σπόρους, προστάτη των καλλιεργητών, Πύθιε, Τιτάνα, Γρύνειε. Σμινθεύς, φονιά του Πύθωνα, Δελφικέ, μάντη, άγριε, Θεέ πού φέρεις το φως, αγαπητέ, ένδοξε νέε, συ πού είσαι ο ηγέτης των Μουσών, ο αρχηγός του χορού, ο μακροβόλος, ο τοξοβόλος ο Βράγχιος και Διδυμεύς, ο τοξότης, ο Λοξίας, ο αγνός, ανακτά της Δήλου, πού το μάτι σου, φωτίζει τους ανθρώπους, βλέπει τα πάντα, συ με την χρυσή κόμη, πού μας δίνεις προφητικές καθαρές φωνές και χρησμούς, άκουσε την προσευχή μου υπέρ των λαών με ευφρόσυνη στην καρδιά, διότι εσύ βλέπεις όλον αυτόν τον απέραντο αιθέρα και από επάνω βλέπεις την ευτυχισμένη Γή και από κάτω στο σκοτάδι κατά την νύκτα εν ώρα ησυχίας, πού έχεις για μάτια τα άστρα, βλέπεις τις ρίζες, και βλέπεις τα πέρατα όλου του κόσμου· σύ που φροντίζεις για την αρχή και το τέλος, και κάνεις να θάλλουν τα πάντα· συ που συναρμόζεις κάθε πόλο με την κιθάρα, πού έχει μεγάλο ήχον άλλοτε μεν βαδίζων προς τα τέρματα της νεάτης (της κατωτάτης χορδής), άλλοτε πάλι προς την ύπατη (την υψηλοτάτη χορδή), άλλοτε δε συμμειγνύων κάθε πόλο εις την Δωρική διάταξη. Διαχωρίζεις τα διατηρούμενα εις την ζωήν φύλα συγκεράσας δια της αρμονίας την παγκόσμια μοίρα των ανθρώπων· ανέμειξες εξ ίσου και με τα δύο, τον χειμώνα και το θέρος, διαχώρισες δε τον χειμώνα εις υπάτας και το θέρος με τις νεάτες και σχημάτισες το ωραίο Δωρικό άνθος του πολυαγαπημένου έαρος. Εξ αυτού οι άνθρωποι σε καλούν με την επωνυμία ανακτά Πάνα Θεό με δύο κέρατα, πού αφήνεις τα σφυρίγματα των ανέμων και γι αυτό κρατείς την σφραγίδα, που δίνει τύπο εις όλον τον κόσμο, άκουσε με μακάριε, και σώσε τους μυημένους που σε ικετεύουν.

« Ναοί και ιερά του Απόλλωνα »