Σταυρόλεξο
Έλεγχος
Παροιμία
Μια γνώμη αλλάζει,
μια προκατάληψη ποτέ.
Σε θέλει το πουλάκι μου
Στοιχάκι
Διάφορα
Σαν βγείς στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
είσαι τόσο ηλίθιος που θα βρεθείς στην Θράκη.
Ευ Ζήν
Επιλέγουμε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες,
όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως κ.α.
Βιβλίο
► Πατήστε για ανάγνωση
Ωδές – Ανακρέωντας

Javascript απενεργοποιημένη


Πρέπει να ενεργοποιείστε την javascript και να πατήστε Επαναφόρτωση (Reload) για να δείτε την σελίδα !

Άρτεμις – Άρτεμη



Δημοσίευση :
Ανανέωση :
Συντάκτης :


Άρτεμις, Θεά της άγριας φύσης, του κυνηγιού, των τοκετών και της Σελήνης. Προστάτιδα της μητρότητας, των λεχώνων και των βρεφών, της νεότητας, της αγνότητας και των μικρών παιδιών, της δημόσιας ζωής, της φύσης και των ζώων.

Κόρη του Δία και της Λητούς, δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα. Μια από τις ομορφότερες και κομψότερες Θεές του Ολύμπου.

Γεννήθηκε στο νησί της Ορτυγίας (μετέπειτα Δήλος), στους πρόποδες του όρους Κύνθου, κάτω απο μια φοινικιά. Η Λητώ, κυνηγημένη απο την Ήρα, περιπλανήθηκε από περιοχή σε περιοχή για να βρει ένα μέρος να γεννήσει τον καρπό του Δία μέχρι που ξαφνικά εμφανίστηκε μέσα από τη θάλασσα η αδελφή της Αστερία, ως την νήσο Ορτυγία. Ήταν ένα νησί που έως τότε έπλεε ελεύθερο στα κύματα κι έτσι ήταν δύσκολο η Ήρα να ανιχνεύσει την τοποθεσία στην οποία η Λητώ είχε καταφύγει. Αργότερα, ο Δίας σταθεροποίησε το νησί προκειμένου να γεννήσει η Λητώ. Από τις πρώτες κιόλας ώρες της γέννησής της η Άρτεμη παίρνει πρωτοβουλίες. Αν και νεογέννητο βρέφος, βοηθά την εξουθενωμένη μητέρα της να ξεγεννήσει τον δίδυμο αδερφό της, τον Απόλλωνα, αφού η Ήρα κρατούσε περιορισμένη την Eιλείθυια, Θεά του τοκετού και ταυτίζεται με τον τρόπο αυτόν με την Ειλείθυια, από το ελεύθω+υιός, δηλαδή μαμμή, και άρα τη Θεά του τοκετού.

Πανέμορφη και πανέξυπνη η Άρτεμη, είχε από πολύ νωρίς κερδίσει την εκτίμηση των άλλων Θεών. Ήδη από τα τρία της χρόνια είχε συγκεκριμένες απαιτήσεις, που αφορούσαν την ενδυμασία της, τον εξοπλισμό της και την ακολουθία της στην πιο αγαπημένη της ενασχόληση, το κυνήγι.
Αδάμαστη, σκληρή κι αγέρωχη, δεινή γνώστρια της τοξευτικής τέχνης και πολύ ικανή δρομέας και κυνηγός, επιδίδεται με πάθος στο κυνήγι. Είναι παιδί που ξέρει τι θέλει και πραγματικά σταθερό και άκαμπτο στις αποφάσεις του. Ο Δίας την θαυμαζει για την επιμονή της και λόγω της ευστροφίας της, της τρέφει πολύ μεγάλη αγάπη και ικανοποιεί όλες της τις επιθυμίες.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που ζήτησε η Άρτεμη σαν δώρο από τον πατέρα της ήταν η αιώνια αγνότητα και παρθενία. Πιστή και σταθερή σ` ό,τι ζητάει και τη δεσμεύει, η παρθενική Θεά δε σπίλωσε ποτέ ούτε το ήθος της ούτε και τον χαρακτήρα της. Σοβαρή και περήφανη, διατηρεί την αγνότητά της περιφρονώντας ερωτικές πολιορκίες και επιθέσεις. Αφοσιωμένη στο κυνήγι και τη φύση, αδιαφορεί για τις χαρές του γάμου και τις απολαύσεις του έρωτα. Με επιβολή και αυστηρότητα απαιτεί την αθωότητα και την παρθενικότητα όχι μόνο του εαυτού της, αλλά και των νυμφών που την περιστοιχίζουν και επίσης όσους με τις υπηρεσίες τους την τιμούν.
Η Εστία, η Αθηνά και η Άρτεμις, είναι οι μόνες Θεές που πάνω τους δεν έχει δύναμη η Θεά Αφροδίτη η οποία έχει υποτάξει στα ερωτικά της δίχτυα τους περισσότερους Θεούς και ανθρώπους.

Ενώ ο αδερφός της Απόλλωνας είναι ηλιακός Θεός, η Άρτεμις είναι σεληνιακή Θεότητα, γι΄αυτό και ταυτίζεται πολλές φορές και με τη χθόνια Θεά Εκάτη. Η Σελήνη, ως γνωστόν, είναι συνδεδεμένη και με τον γυναικολογικό κύκλο και την έμμηνο ρύση, επομένως με τη μητρότητα και τη γονιμότητα στις γυναίκες. Επίσης έχει και ιαματικές ιδιότητες όπως και ο αδερφός της Απόλλωνας.

Γενικά, η Άρτεμις είναι Θεά δραστήρια, σκληρή, ορμητική και ευκίνητη, ελεύθερη και αεικίνητη. Στις περισσότερες εκδηλώσεις της εμφανίζεται συνειδητοποιημένη, ώριμη κι αποφασιστική, ενώ λίγα ήταν τα περιστατικά εκείνα στα οποία παρουσίασε μια εικόνα τελείως διαφορετική όπως σε κάποιες Θεϊκές διαμάχες όπου η περήφανη και απαιτητική κόρη του Δία εμφανίζεται σαν ένα μικρό ανώριμο κορίτσι που οφείλει να υπακούει, να σέβεται και να συμμορφώνεται στις επιταγές της Ήρας και του αδελφού της Απόλλωνα.

Απέναντι στη διστακτικότητα του Απόλλωνα να μονομαχήσει με τον Ποσειδώνα, η Άρτεμη κρατά στάση αρνητική και αντιμετωπίζει τον δίδυμο αδελφό της με λόγια ειρωνικά, αναιδή και περιφρονητικά. Η Ήρα, παρούσα στο περιστατικό, εξοργίζεται με τη συμπεριφορά της και με μανία αρχίζει να τη χτυπά με τα ίδια της τα βέλη. Στους αγώνες του Απόλλωνα εναντίον του Πύθωνα στους Δελφούς και εναντίον των παιδιών της Νιόβης, η Άρτεμη στάθηκε στο πλευρό του όπως και στον Τρωικό πόλεμο και σε άλλες περιπτώσεις.


Ως Θεά και προστάτιδα της φύσης η Άρτεμις θεωρείται υπεύθυνη τόσο για τη γεωργία όσο και για την κτηνοτροφία. Περιοχές που τη λάτρευαν και την τιμούσαν, είχαν πάντα εύφορη Γή, κατάσπαρτα χωράφια, πλούσια συγκομιδή και ζώα υγιή και γόνιμα. Αντίθετα, όσες από τις περιοχές δεν τηρούσαν σωστά τις υποχρεώσεις τους απέναντί της και επιπλέον παρέβλεπαν την ύπαρξή της, είχαν να αντιμετωπίσουν την οργή της, που ισοδυναμούσε με καταστροφή των σπαρτών, αποδεκατισμό των κοπαδιών και θάνατο.

Τιμωρεί όσους παραβιάζουν τους νόμους που έχει θεσπίσει ή όσους επιχειρούν να προσβάλλουν κάποια από τη συνοδεία της. Τα θανατηφόρα της βέλη στοχεύουν διαρκώς θνητούς, Θεούς και ήρωες που παραβλέπουν την ύπαρξή της ή αμελούν τις αρχές και την λατρεία της.

Γι` αυτό τιμώρησε τον Ωρίωνα που είχε βιάσει την Ώπη, μία από τις παρθένες νύμφες τις ενώ σε άλλη εκδοχή ο Ωρίων, γιος του Ποσειδώνα, βρήκε τραγικό θάνατο από τα βέλη της Άρτεμις, γιατί είχε σμίξει με τη Θεά της αυγής Ηώ, ή γιατί σύμφωνα με κάποια άλλη παράδοση είχε καυχηθεί ότι ήταν καλύτερος απ` αυτήν στην τέχνη του τόξου.
Σκότωσε τον Τιτυό που είχε επιχειρήσει να βιάσει τη μητέρα της Λητώ.
Επίσης όταν ο Ακταίωνας, ο γιος της Αυτονόης και του Αρισταίου, ανατράφηκε από τον Κένταυρο Χείρωνα και έγινε σπουδαίος κυνηγός, έτυχε να δει την Άρτεμη γυμνή, την ώρα που έκανε το λουτρό της, η Θεά, από φόβο μήπως διαδοθεί το περιστατικό, τον μεταμόρφωσε σε ελάφι κι έβαλε τα σκυλιά που τον συνόδευαν να τον κατασπαράξουν ή κατα άλλη εκδοχή απο μόνοι τους οι σκύλοι δεν καταλάβαν ότι το ελάφι ήταν το αφεντικό τους και τον κατασπάραξαν.
Στην περίπτωση της Νιόβης που παινεύτηκε (συγκριτικά με την μητέρα της Λητώ) για τα πολλά και όμορφα παιδιά της με επτά βέλη της Άρτεμις κι επτά του Απόλλωνα τα δεκατέσσερα παιδιά της πέθαναν.
Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και για τον ίδιο λόγο η Άρτεμη σκότωσε κάποτε τη Χιόνη (την κόρη του Δαιδαλίωνα και ερωμένη του Απόλλωνα), γιατί είχε καυχηθεί ότι η ομορφιά της ήταν τέτοια που ξεπερνούσε ακόμα κι αυτήν της πανέμορφης Θεάς.

Επίσης τιμωρούσε τις κοπέλες που ενώ της ήταν αφιερωμένες δεν διατηρούσαν την αγνότητά τους.
Όταν η ιέρειά της, Καλλιστώ, η κόρη του Λυκάονα (και μια από τις συνοδούς της Άρτεμις στο κυνήγι) δεν τήρησε τον όρκο της αγνότητας που είχε δώσει κι ενώθηκε με το Δία, έχοντας πάρει μορφή άρκτου, κόντεψε να χάσει τη ζωή της από τα βέλη της Θεάς αλλα ο Δίας τη μεταμόρφωσε στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου.
Σκότωσε την Αριάδνη, γιατί σύμφωνα με τον μύθο είχε απαχθεί και αποπλανηθεί από τον Θησέα στη Νάξο.

Ο Άδμητος στη γαμήλια γιορτή του είχε ξεχάσει να θυσιάσει (όπως επιβαλλόταν) στην Άρτεμη. Η Άρτεμη οργισμένη από αυτή την παρατυπία του έστειλε στο νυφικό του κρεβάτι ένα κοπάδι από φίδια, ενώ ετοιμάστηκε να του αφαιρέσει τη ζωή. Μάταια ο Απόλλωνας προσπάθησε να την καλοπιάσει. Τελικά ο ίδιος πείθει τις Μοίρες να του χαρίσουν τη ζωή και σαν αντάλλαγμα να πάρουν τη ζωή κάποιου άλλου δικού του ανθρώπου. Στην απαίτηση αυτή των Μοιρών μόνο η γυναίκα του Άλκηστις προθυμοποιείται να προσφερθεί. Τελευταία όμως στιγμή με επέμβαση του Ηρακλή σώζεται προτού ακόμη προλάβει η ψυχή της να κατέβει στον Άδη.
Ο Οινέας κάποτε είχε ξεχάσει να θυσιάσει στην προστάτιδα της πόλης του Καλυδώνας, Άρτεμη. Η αδιαφορία του αυτή, κόστισε τόσο στην πόλη, όσο και στο λαό της. Ένας τεράστιος κάπρος σταλμένος από τη Θεά προκάλεσε τεράστιες καταστροφές σε Γή, σε ζώα και ανθρώπους. Κανείς δεν τολμούσε να τον σκοτώσει. Ο Μελέαγρος μόνο, ο γιος του Οινέα, ήταν τελικά εκείνος που τον εξόντωσε, αλλά στη συνέχεια σκοτώθηκε σε μια συμπλοκή γύρω από τη μοιρασιά. Η γυναίκα και η μητέρα του Μελέαγρου μην αντέχοντας την θλίψη του θανάτου του αυτοκτόνησαν από τη στεναχώρια τους. Οι αδελφές του, τέλος, που αδιάκοπα τον θρηνούσαν, μεταμορφώθηκαν από την Άρτεμη σε φραγκόκοτες.

Η Άρτεμη έχει ιδιαίτερη αδυναμία στα παιδιά και τους εφήβους. Νέοι και νέες που διατηρούν την αθωότητά τους και που ζούν σύμφωνα με τις αρχές της είναι πάντα ευνοούμενοί της και βρίσκονται διαρκώς κάτω από την προστασία της. Ο Ιππόλυτος, μάλιστα, που ήταν αφοσιωμένος σ` αυτήν και τη λατρεία της, αποτελεί ζωντανό παράδειγμα αυτής της τακτικής και αδυναμίας της Θεάς.
Ο Ιππόλυτος, γιος του Θησέα και της Αμαζόνας Ιππολύτης δεινός κυνηγός και αλογοδαμαστής, τιμούσε μόνο την Θεά Άρτεμη και είχε αφιερώσει τη ζωή του σε αυτή και στο ιδανικό που η ίδια πρέσβευε, γεγονός που έκανε την Αφροδίτη να θυμώσει. Καμιά πρόκληση και καμιά γυναίκα δε στάθηκε ποτέ ικανή να τον παρασύρει. Όταν ο Θησέας παντρεύτηκε την κόρη του Μίνωα Φαίδρα, εκείνη ερωτεύτηκε τον Ιππόλυτο με προτροπή της Αφροδίτης αλλά δεν μπόρεσε με τη γοητεία της να τον αποπλανήσει αφού εκείνος απέκρουε συνέχεια τις ερωτικές της επιθέσεις. Η υποδειγματική του συμπεριφορά έκανε τη Θεά να συγκινηθεί και να του χαρίσει τιμές, δόξες και αιώνια μνήμη του ονόματός του. Η Φαίδρα τον κατηγόρησε, ότι την βίασε. Ο Θησέας έδιωξε από το σπίτι τον Ιππόλυτο, ο οποίος βρήκε τραγικό θάνατο, όταν τα άλογα που έσερναν το άρμα του, αφήνιασαν στη θέα ενός τρομερού πλάσματος που βγήκε στη στεριά από τη θάλασσα με εντολή του Ποσειδώνα. Αργότερα η Φαίδρα κρεμάστηκε, νιώθοντας ένοχη για το θάνατό του.

Πήρε μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο στην πλευρά του αδερφού της Απόλλωνα, του Άρη, της Αφροδίτης και τη Λητώς υποστηρίζοντας τους Τρώες αλλά εξευτελίστηκε αφού την έδειρε η Θεά Ήρα όταν τόλμησε να την προκαλέσει, δείχνοντας έτσι ο Όμηρος την δύναμη και την υπεροχή της Ήρας σε σύγκριση με την Άρτεμη. Η Ήρα με το δεξί της χέρι άρπαξε και τα δυο χέρια της Άρτεμις, ενώ με το αριστερό της πέταξε το τόξο και τα βέλη της μακριά. Η Άρτεμις ρεζιλεύτηκε και ντροπιάστηκε σε όλους τους Θεούς του Ολύμπου, ακόμα και στον ίδιο της τον αδερφό. Κλαίγοντας η Άρτεμις πήγε στον πατέρα της και του τα είπε όλα, και ο Δίας την παρηγόρησε.

Ένα από τα πρώτα περιστατικά όμως που συνέβησαν προτού ακόμη ξεκινήσει ο πόλεμος οφείλοταν στο θυμό και την οργή της Άρτεμις.

Σύμφωνα με το μύθο στην Αυλίδα είχε συγκεντρωθεί ο στόλος των Αχαιών για να αποπλεύσει προς την Τροία, αλλά επικρατούσε άπνοια. Ο μάντης Κάλχας είπε στον Αγαμέμνονα, ότι η άπνοια οφειλόταν στην οργή της Άρτεμις γιατί κάποτε χωρίς ο ίδιος να το αντιληφθεί είχε εισβάλει σ` ένα άλσος αφιερωμένο στην Άρτεμη και είχε σκοτώσει ένα ιερό ελάφι και κατα άλλη εκδοχή λόγω της ύβρις του, ότι ήταν καλύτερος κυνηγός από αυτήν.
Η Θεά εξοργίστηκε τόσο πολύ που απαίτησε την θυσία της κόρης του Ιφιγένειας, την ομορφότερη από τις κόρες του, προκειμένου να αποπλεύσουν τα πλοία. Μήν έχοντας άλλη επιλογή και με το πρόσχημα του γάμου με τον Αχιλλέα, κάλεσε την κόρη του στην Αυλίδα. Εκεί την παρέδωσε στον Κάλχα για να τη θυσιάσει. Πάνω στο βωμό και λίγο πριν τη θυσία, η Θεά λυπήθηκε την Ιφιγένεια, την άρπαξε από τον βωμό της θυσίας και έβαλε στη θέση της ένα ελάφι. Την μετέφερε στη Ταυρική χερσόνησο και την έκανε ιέρειά της.
Αργότερα έφτασε στην Ταυρική ο αδελφός της Ορέστης με το φίλο του Πυλάδη για να πάρουν το ξόανο της Θεάς, ώστε να μπορέσει να απαλλαγεί από τις Ερινύες που τον κυνηγούσαν, ύστερα από το φόνο της μητέρας του –Εκδικήθηκε το θάνατο του πατέρα του Αγαμέμνονα, σκοτώνοντας τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της, Αίγισθο. Δικάστηκε στον Άρειο Πάγο και αθωώθηκε με ψήφο της Θεάς Αθηνάς–. Εκεί στην Ταυρική αιχμαλωτίστηκαν και οδηγήθηκαν μπροστά στην ιέρεια για θυσία. Όμως η Ιφιγένεια τους αναγνώρισε και τους διέταξε να πάνε στη θάλασσα μαζί με το ξόανο της Θεάς για να εξαγνιστούν. Στην παραλία επιβιβάστηκαν ξαφνικά στο πλοίο τους και έφυγαν από την Ταυρική. Έπειτα από μακρύ ταξίδι έφτασαν στη Βραυρώνα της Αττικής. Σύμφωνα με εντολή της Θεάς Αθηνάς το ξόανο τοποθετήθηκε σε ναό στις Αλές Αραφηνίδες (Ραφήνα), όπου θα λατρευόταν η Άρτεμις Ταυροπόλος, ενώ η Ιφιγένεια θα έμενε ιέρεια στο ναό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος μέχρι το θάνατό της.

Ο πληγωμένος από τον Διομήδη, Αινείας, είχε στην διάρκεια του πολέμου δεχτεί την βοήθεια της Άρτεμις και της Λητούς και είχε κατορθώσει χάρη σ` αυτές να ανακτήσει τις δυνάμεις του και να επιστρέψει στη μάχη.

Επίσης σκότωσε τους Αλωάδες Ώτο και Εφιάλτη, παιδιά του Ποσειδώνα και της Ιφιμέδειας. Αυτοί μεγάλωναν κάθε χρόνο ένα πήχυ στο πλάτος και μια οργιά στο ύψος και έτσι όταν έγιναν εννιά ετών και είχαν εννιά πήχες πάχος και εννιά οργιές ύψος, σκέφτηκαν να πολεμήσουν με τους Θεούς. Έβαλαν την Όσσα πάνω στον Όλυμπο και πάνω στην Όσσα έβαλαν το Πήλιο και με τα βουνά αυτά απειλούσαν να ανεβούν στον Ουρανό και έλεγαν ότι θα χώσουν την θάλασσα στα βουνά και θα την κάνουν στεριά και την στεριά θάλασσα. Ο Εφιάλτης ζητούσε για γυναίκα του την Ήρα και ο Ώτος την Αρτέμιδα. Έδεσαν μάλιστα και τον Άρη, αλλά κατάφερε να τον απελευθερώσει κρυφά ο Ερμής, ενώ η Άρτεμις συγκέντρωσε τους Αλωάδες με τέχνασμά της στην Νάξο και τους σκότωσε. Είχε μεταμορφωθεί σε ελάφι και πήδησε ανάμεσά τους και ενώ εκείνοι σημάδευαν το ζώο, χτύπησε ο ένας τον άλλον.

Πέρα από τη συμμετοχή της σ` όλα τα παραπάνω περιστατικά, η Θεά του κυνηγιού παίρνει ενεργό μέρος και σ` έναν από τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή.
Ο Ηρακλής στον τρίτο του άθλο καταδίωκε μια πανέμορφη ελαφίνα με χρυσά κέρατα και χάλκινα πόδια, την Κερυνίτιδα έλαφο η οποία ήταν υπο την προστασία της Θεάς Άρτεμις. Σύμφωνα με το μύθο, όταν η Άρτεμις ήταν ακόμη μικρή, είδε στο θεσσαλικό κάμπο πέντε ελαφίνες να βόσκουν. Θαμπωμένη από την ομορφιά τους, έπιασε τις τέσσερις και τις έζεψε στο άρμα της. Η πέμπτη, όμως, που είχε χρυσά κέρατα και έτρεχε πολύ γρήγορα, κατάφερε να ξεφύγει. Κατευθύνθηκε προς το νότο και μετά από μέρες, αφού πέρασε στην Πελοπόννησο, βεβαιώθηκε ότι ξέφυγε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Κερύνειο Όρος, στα σύνορα μεταξύ Αρκαδίας και Αχαΐας. Τότε η Άρτεμις, θαυμάζοντας τον ελεύθερο και ατίθασο χαρακτήρα της, έθεσε το ζώο υπό την προστασία της. Ο Ηρακλής δεν σκότωσε το ελάφι, αφού δεν του είχε ζητήσει κάτι τέτοιο ο βασιλιάς Ευρυσθέας. Έπρεπε να βρει ωστόσο ένα τέχνασμα για να εκπληρώσει τον άθλο του και να μην εξοργίσει την Αρτέμιδα. Ο Ηρακλής έπιασε το ελάφι, το πήγε στον Ευρυσθέα και του ζήτησε να βγει από το παλάτι και να το πάρει ο ίδιος. Όταν ο Ευρυσθέας προσπάθησε να το πιάσει, ο Ηρακλής το άφησε και εκείνο ξέφυγε, τρέχοντας γρήγορα προς την προστάτιδα Θεά του.


Η Άρτεμις αφού έχει στενή σχέση με τους νέους και είναι γνωστός ο ρόλος της ως Κουροτρόφος, ως προστάτιδας δηλαδή των εφήβων, αναλαμβάνει την ανατροφή των νέων και τους οδηγεί ως το κατώφλι της εφηβείας, όπου οι ίδιοι, αφήνοντας την παιδική ηλικία, οφείλουν να εξελιχθούν σε ώριμους ενήλικες και να ενταχθούν πλήρως στην κοινωνία. Η λατρεία της σχετίζονταν με τελετές μετάβασης των νέων, τόσο των κοριτσιών όσο και των αγοριών, από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή. Σ` αυτήν αφιέρωναν οι νέες τα παιχνίδια τους πριν από το γάμο τους όπως επίσης σ` αυτήν και στον Απόλλωνα αφιέρωναν οι νέοι τα μαλλιά τους όταν γίνονταν άντρες.

Η Αφροδίτη και η Ήρα συνδέονταν λατρευτικά με την Άρτεμη. Η Αφροδίτη κάλυπτε τη σεξουαλική όψη του γάμου, η Ήρα τη θεσμική όψη και η Άρτεμις τη ζωή των κοριτσιών πριν το γάμο.

Η Άρτεμις λατρευόταν σε όλη την Ελλάδα και σε όλες τις μέχρι τότε γνωστές αποκίες της Ελλάδος, λατρευόταν ιδιαίτερα σε μέρη ορεινά και δασώδη. Στην Άρτεμη ήταν αφιερωμένη η έκτη μέρα κάθε μήνα και ιδιαίτερα η νύκτα της εαρινής ισημερίας.

« Aρτεμίσια »



Προς τιμήν της γίνονταν τα Aρτεμίσια. H γιορτή τελούνταν σε όλη την Eλλάδα και τις μικρασιατικές ακτές. H πιο περίφημη γιορτή γινόταν στην Έφεσο. Στη διάρκειά της γίνονταν αγώνες και περιφερόταν με πομπή το άγαλμα της Θεάς ντυμένο με δέρμα άγριου ζώου. Tην πομπή έκλεινε όμιλος κοριτσιών, μεταμφιεσμένων σε νύμφες που χόρευαν.

« Αμαρύνθια »



Στην Εύβοια γιόρταζαν προς τιμή της τα Αμαρύνθια.

« Μικρά Ελευσίνια »



Γιορταζόταν με σπονδές στις Πλαταιές την έκτη ημέρα του αττικού μήνα Βοηδρομιώνος και στα Μικρά Ελευσίνια Μυστήρια στον ναό της Αγροτέρας Αρτέμιδος στο Μετς όπου ο τοπικός Πολέμαρχος θυσίαζε στην Άρτεμη Αγροτέρα όπως και στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος.

Οι Αθηναίοι είχαν τάξει να θυσιάζουν στην Άρτεμη Αγροτέρα και στον Ενυάλιο τόσες αίγες όσοι θα ήταν και οι Πέρσες που θα σκοτώνονταν στο Μαραθώνα. Επειδή ο αριθμός των θυμάτων ήταν μεγάλος, για να λύσουν το τάμα οι Αθηναίοι ίδρυσαν στη Θεά ιερό, στις Άγρες, κοντά στον ποταμό Ιλισσό.
Επίσης στην Αττική γιόρταζαν προς τιμή της τα Αμαρύσια και επίσης λατρευόταν και ως Άρτεμις Μουνυχία αφού θεωρούσαν πως βοήθησε τους Αθηναίους στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και της είχε αφιερωθεί ο μήνας Μουνυχιών.

« Βραυρώνια »



Στο ιερό της Άρτεμις Βραυρωνίας γίνονταν εορταστικές εκδηλώσεις και διάφορες τελετές. Τα Βραυρώνια περιλάμβαναν μουσικούς αγώνες, αθλητικά αγωνίσματα και απαγγελίες ποιημάτων του Ομήρου. Οι γιορτές είχαν τοπικό χαρακτήρα, ενώ τα Μεγάλα Βραυρώνια γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια. Μια μεγάλη πομπή ξεκινούσε από την Ακρόπολη προς το ιερό της Θεάς. Οι τελετές που γίνονταν εκεί περιλάμβαναν τη θυσία ενός ταύρου, που ήταν το ιερό ζώο της Θεάς. Στη διάρκεια της γιορτής στήνονταν γύρω από το βωμό μια θεατρική παράσταση με θέμα ένα μυθικό κυνήγι της Άρτεμις.

« Αρκτεία »



Τα Αρκτεία ήταν γιορτή προς τιμή της Άρτεμις ως προστάτιδα της γονιμότητας, του τοκετού και της γέννησης. Στις τελετές που γίνονταν προς τιμή της έπαιρναν μέρος μικρά κορίτσια ηλικίας πέντε έως δέκα ετών, των οποίων οι γονείς ήταν ευγνώμονες για την αίσια γέννηση τους και τα αφιέρωναν στη Θεά ονομαζόμενα ως «άρκτοι» και έμεναν μέσα στο ιερό για κάποιο χρονικό διάστημα. Συμμετείχαν στις γιορτές και στους λατρευτικούς χορούς γύρω από το βωμό της Θεάς κρατώντας αναμμένους πυρσούς, ενώ παράλληλα της αφιέρωναν τα ενδύματα των γυναικών που πέθαιναν κατα τον τοκετό. Με αυτό τον τρόπο πίστευαν οι αρχαίοι ότι εξευμένιζαν την Θεά από την κακή συμπεριφορά των μεγάλων και εξασφάλιζαν τη γονιμότητα της γης και την ευγονία των γυναικών.

« Τιθηνίδια »



Στην Σπάρτη κατά την διάρκεια της γιορτής των Τιθηνίδιων, οι πιστοί έφερναν στο ιερό της Θεάς τα βρέφη τους για να τα ευλογήσει. Tην θεωρούσαν προστάτη της νεότητας και ιδιαίτερα των κοριτσιών, μέχρι την ημέρα του γάμου τους, γιατί ήταν και η ίδια παρθένα.

Στις Καρυές λατρευόταν ως Καρυάτις και η Θεά ταυτιζόταν με τη νύμφη Καρύα. Η Καρύα ήταν κόρη του Δίωνα και της Ιφιτέας και συνδεόταν με τον Απόλλωνα. Όταν εκείνη έσμιξε με το Διόνυσο, επειδή οι αδελφές της την ζήλευαν, ο Θεός την μεταμόρφωσε σε καρυδιά και τις αδελφές της σε βράχους. Κατά τη διάρκεια των τελετών της Καρυάτιδος Άρτεμιδος νεαρές παρθένες της Σπάρτης, οι Καρυάτιδες, χόρευαν προς τιμή της Θεάς ένα χορό, τον καλαθίσκον, χορό που είχε πάρει το όνομά του από τον κάλαθον που έφεραν στην κεφαλή τους. Οι Καρυάτιδες θεωρούνταν το καλλιτεχνικό πρότυπο, των Καρυάτιδων του Ερεχθείου στην Ακρόπολη των Αθηνών. Η Άρτεμις ως Καρυάτις λατρευόταν από τους αγροτικούς και ποιμενικούς πληθυσμούς της Λακωνίας, με οργιαστικούς χορούς, άσεμνα τραγούδια, τα αστραβικά (αστράβη είναι το σαμάρι του ζώου πάνω στο οποίο μεταφέρονταν οι πιστοί που τραγουδούσαν τα αστραβικά).

Οι Δωριείς της Λακωνίας και της κάτω Ιταλίας την τιμούσαν ως Κορυθαλία με οργιαστικούς χορούς γυναικών, που είχαν τα πρόσωπα σκεπασμένα με προσωπεία από ξύλο.

Στα βουνά της Αρκαδίας συνδέθηκε με την Δήμητρα που έψαχνε την κόρη της και τη συνόδευσε στην αναζήτησή της. Aπό τότε θεσπίστηκαν κοινές γιορτές στην Πελοπόννησο προς τιμή της Δήμητρας και της Άρτεμις.

Στην Αμφίπολη λατρευόταν ως Ταυροπόλος, στην Θεά είχε θυσιάσει και ο Αλέξανδρος, όταν είχε περάσει από εκεί.
Σύμφωνα με τον μύθο της θυσίας της Ιφιγένειας η Άρτεμις έσωσε την Ιφιγένεια και τη μετέφερε στη Θράκη, στην Ταυρίδα. Από εκεί η Ιφιγένεια και ο Ορέστης μετέφεραν το λατρευτικό άγαλμα της Θεάς στις Αλές Αραφηνίδες (Ραφήνα), όπου κατά τη διάρκεια της εορτής της Ταυροπόλου Αρτέμιδος γινόταν μια αιματηρή αμυχή στο λαιμό ενός ανθρώπου. Το ίδιο και στο Λιμναίο ή Λίμνες, υπήρχε το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος ή Λυγοδέσμας με ξόανό της που είχαν φέρει ο Ορέστης και η Ιφιγένεια από την Ταυρίδα, με τρομερές ιδιότητες. Σε εκείνο το βωμό της Θεάς γινόταν η διαμαστίγωσις.

Στη Λέσβο ονομαζόταν Αρχίχορος, ενώ Κορδάκα την ονόμαζαν στην Πίσα, όπου άνδρες με γυναικείες κινήσεις χόρευαν τον κόρδακα.

Ο χορός της Αρτέμιδος έδωσε πολλές φορές την ευκαιρία για αρπαγές κοριτσιών. Σε έναν τέτοιο χορό οι Διόσκουροι απήγαγαν τις Λευκιππίδες κι ο Θησέας την Ωραία Ελένη.

Στην Ερέτρια γινόταν προς τιμήν της παρέλαση τριών χιλιάδων οπλιτών με ξίφη, εξακοσίων ιππέων και δεκάξι αρμάτων.

Στην Έφεσο θεωρούσαν την Άρτεμη Θεά μητήρ, Θεά τροφό, Θεά της γονιμότητας, γι` αυτό το άγαλμά της είχε πολλούς μαστούς. Εικονιζόταν ντυμένη με περίπλοκο ένδυμα. Tην λάτρευαν στο ναό, τον οποίο πυρπόλησε ο Hρόστρατος, τη νύχτα της γέννησης του Mεγάλου Aλεξάνδρου. Πλήθος ιερέων, οι Μεγάβυζοι ή Μεγαλόβυζοι, φρόντιζαν τη λατρεία της σαν Θεά των φυσικών δημιουργικών δυνάμεων. Ο Αρτεμίσιος μήνας ήταν αφιερωμένος στις γιορτές της Θεάς κατά τη διάρκεια του οποίου τελούνταν θυσίες, αγώνες κα συμπόσια.

H Άρτεμις θεωρείται και χθόνια Θεότητα, ταυτίζεται με την Eκάτη ή την Περσεφόνη και δεχόταν νεκρικές θυσίες.
Oι ναοί που αφορούσαν τη χθόνια λατρεία της είχαν ιδιαίτερη αρχιτεκτονική. Στους ναούς αυτούς υπήρχε και άδυτο όπου φύλαγαν με ιδιαίτερη μυστικότητα τα ιερά σύμβολα και το άγαλμα της Θεάς.
Τέτοιοι ήταν ο ναός της Aυλιδίας Aρτέμιδος, στην παραλία της Xαλκίδας, ο οποίος διέθετε ιερή πηγή κατα τον Όμηρο.

Στα έργα τέχνης εικονίζεται σαν μια νέα, όμορφη και περήφανη. Άλλοτε φοράει μακρύ χιτώνα και άλλοτε χιτώνα δωρικού τύπου, που φτάνει μέχρι τα γόνατα. Κρατάει τόξο, στην πλάτη φαρέτρα και έχει την μορφή κυνηγού που συνοδεύεται από ένα ελάφι ή έναν σκύλο.
Σε διάφορα μνημεία απεικονίζεται η Άρτεμη πάνω σε ένα άρμα που σύρεται από δυο γρήγορους ταύρους ή ελάφια και στο χέρι της κρατάει έναν πυρσό ενώ πάνω από το κεφάλι της λάμπει το μισοφέγγαρο.
Πέρα από το πλήθος των αγαλμάτων της Θεάς υπήρχαν και εικονικές παραστάσεις της. Η Πατρώα Άρτεμις, στην αγορά της Σικυώνας, είχε μορφή πεσσού, ενώ ο Δίας δίπλα της την μορφή πυραμίδας. Ο γλύπτης Δαίδαλος είχε δημιουργήσει την Άρτεμη Μονογισηνή, που είχε μορφή πέτρας. Στην Ικαρία εικονιζόταν με απλό κομμάτι ξύλου.

Τα σύμβολα της Άρτεμις ήταν πολλά και ποικίλα όπως η σελήνη, το τόξο, η φαρέτρα, η δάφνη, ο φοίνικας, το ελάφι, ο σκύλος, η άρκτος, η αίγα, o ταύρος κ.α.


« Επίθετα και προσωνυμίες της Άρτεμις »



Κυνηγέτις, Ιοχέαιρα – Θεά του κυνηγιού.
Λεχώ ή Λοχεία – προστάτιδα των τοκετών.
Λυκεία, Δελφινία, Πυθία, Δαφνία – ως αδελφή του Aπόλλωνα.
Νικηφόρος, Εύκλεια – για τον πολεμικό χαρακτήρα της.
Ποταμία – η Θεά των ποταμών.
Σωτείρα – προστάτιδα των νέων από τις αρρώστιες.
Υμνία – για την σχέση της με τη μουσική.
Χησία – σχετίζεται με τις περιοχές στις οποίες λατρευόταν (σε κορυφές, λίμνες, πηγές, ποτάμια).
Χιτώνη – στην Μίλητο για την ενδυμασία της.
Αγνή, Αγραία, Αγροτέρα, Αλφειαία, Αλφειωνία ή Αλφειούσα, Αμαρυσία ή Αμαρύνθια, Αρχίχορος, Aυλιδίας, Βουληφόρος, Βραυρωνία, Δικτυνναία, Εκάτη, Ελαφηβόλος, Ελαφία ή Ελαφιαία, Ελεία, Επιδήλιος, Ευπλοία, Εφεσία, Ηγεμόνη, Θεμιστώ, Θερμία, Ιμβρασία, Καλλίστη, Καρυάτιδα, Κορία, Κορδάκα, Κορυθαλία, Κορυφαία, Κύνθια, Λαφρία, Λευκοφρυηνή, Λιμναία, Λιμνάτιδα ή Λιμνάτις, Λυγοδέσμας, Μεγιστώ, Μουνιχία ή Μουνυχία, Μονογισηνή, Ούπη, Ορθία, Ορτυγία, Πατρώα, Ποδάγρα, Σωοδίνα, Ταυροπόλος, Τοξία, Τοξόδαμφος, Τοξόκλυτος, Τοξότις, Τρικλαρία, Φεραία, Φιλομείρακος, Χησιάδα, Χρυσηλάκατος κ.α.


« Ορφικός Ύμνος προς την Άρτεμη »



Κλῦθί μου, ὦ βασίλεια, Διὸς πολυώνυμε κούρη, Τιτανίς, βρομία, μεγαλώνυμε, τοξότι, σεμνή, πασιφαής, δαιδοῦχε Θεά, Δίκτυννα, λοχεία, ὠδίνων ἐπαρωγὲ καὶ ὠδίνων ἀμύητε, λυσίζωνε, φίλοιστρε, κυνηγέτι, λυσιμέριμνε, εὔδρομε, ἰοχέαιρα, φιλαγρότι, νυκτερόφοιτε, κληισία, εὐάντητε, λυτηρία, ἀρσενόμορφε, Ὀρθία, ὠκυλόχεια, βροτῶν κουροτρόφε δαῖμον, ἀμβροτέρα, χθονία, θηροκτόνε, ὀλβιόμοιρε, ἣ κατέχεις ὀρέων δρυμούς, ἐλαφηβόλε, σεμνή, πότνια, παμβασίλεια, καλὸν θάλος, αἰὲν ἐοῦσα, δρυμονία, σκυλακῖτι, Κυδωνιάς, αἰολόμορφε· ἐλθέ, θεὰ σώτειρα, φίλη, μύστηισιν ἅπασιν εὐάντητος, ἄγουσα καλοὺς καρποὺς ἀπὸ γαίης εἰρήνην τ` ἐρατὴν καλλιπλόκαμόν θ` ὑγίειαν· πέμποις δ` εἰς ὀρέων κεφαλὰς νούσους τε καὶ ἄλγη.

Άκουσε με ω βασίλισσα, κόρη του Διός με τα πολλά ονόματα. Τιτανίδα πού είσαι θορυβώδης, βρομία (Διονύσου), ένδοξη τοξότρια, σεμνή, πού λάμπεις σε όλους και κρατείς δάδα, συ η Θεά Δίκτυννα που προστατεύεις τις γεννήσεις, πού προσέρχεσαι βοηθός στις ετοιμόγεννες, ενώ ή ίδια αγνοείς τους πόνους του τοκετού. Εσύ λύνεις τις ζώνες, αγαπάς τον οίστρο (την μανία), είσαι κυνηγός, μας απαλλάσσεις από τις φροντίδες, εύδρομη, τοξεύτρια, φίλη των αγροτών, που περιφέρεσαι κατά την νύκτα, που είσαι το καταφύγιο των βασανισμένων, καταδεκτική, λυτρωτική, με αρσενική μορφή, Ορθή, που επιταχύνεις τους τοκετούς, Θεά πού τρέφεις τα παιδιά των ανθρώπων, αγρότισσα, γήινη, φόνισσα των θηρίων, καλότυχη εσύ που κατέχεις τα δάση των βουνών, τοξεύεις τα ελάφια, είσαι η σεμνή, η σεβαστή, η βασίλισσα των πάντων, είσαι πάντοτε το ωραίο βλαστάρι (του Διός), συχνάζεις στους δρυμούς, η προστάτιδα των σκύλων, η Κυδωνία, η ποικιλόμορφος. Ελα, ω Θεά, για σωτηρία μας, ως φίλη σε όλους τους μυημένους, ευπρόσιτη, φέρουσα ωραίους καρπούς από τη Γή και την αξιέραστη ειρήνη και την υγεία με τα ωραία πλοκάμια και είθε να διώχνεις στις κορυφές των βουνών τις ασθένειες και τους πόνους.

« Απόσπασμα ύμνου προς την Άρτεμη απο τον Καλλίμαχο »



Πότνια Μουνιχίη λιμενοσκόπε, χαῖρε, Φεραίη. μή τις ἀτιμήσῃ τὴν Ἄρτεμιν (οὐδὲ γὰρ Οἰνεῖ βωμὸν ἀτιμάσσαντι καλοὶ πόλιν ἦλθον ἀγῶνες), μηδ᾽ ἐλαφηβολίην μηδ᾽ εὐστοχίην ἐριδαίνειν (οὐδὲ γὰρ Ἀτρεΐδης ὀλίγῳ ἐπὶ κόμπασε μισθῷ), μηδέ τινα μνᾶσθαι τὴν παρθένον (οὐδὲ γὰρ Ὦτος, οὐδὲ μὲν Ὠαρίων ἀγαθὸν γάμον ἐμνήστευσαν), μηδὲ χορὸν φεύγειν ἐνιαύσιον (οὐδὲ γὰρ Ἱππώ ἀκλαυτὶ περὶ βωμὸν ἀπείπατο κυκλώσασθαι)· χαῖρε μέγα, κρείουσα, καὶ εὐάντησον ἀοιδῇ.

Σεβαστή, Μουνυχία, λιμενοπροστάτισσα, χαίρε ω Φεραία. Μην προσβάλει την Άρτεμη κανένας, γιατί ούτε στου Οινέα την πόλη, που το βωμό της πρόσβαλε, ήρθαν καλοί αγώνες, ούτε στο ελαφοκυνήγι, ούτε στην ευστοχία να φιλονικεί κανείς μαζί της (αφού ούτε του Ατρέα ο γιος τον κομπασμό του πλήρωσε φτηνά). Κι ούτε κανείς σε γάμο να ζητήσει την παρθένα (αφού ούτε κι ο Ώτος, ούτε ο Ωρίων κάμανε καλό γάμο), μήτε ν᾽ αποφύγει τον ετήσιο χορό (ούτε η Ιππώ έμεινε δίχως κλάματα, όταν αρνήθηκε χορό να σύρει γύρω απ᾽ τον βωμό της).


« Ναοί και ιερά της Αρτέμιδος »



Ναός Αρτέμιδας στην Κέρκυρα
Βραυρώνιον
Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο
Ναός Αρτέμιδος Επιδαύρου
Ιερό της Μουνιχίας Αρτέμιδος
Ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος
Ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος
Ναός Αρτέμιδος στην Βραυρώνα
Ναός της Αρτέμιδος Ορθασίας
Σπήλαιο στο Ηράκλειο



Ανέκδοτο
Διάφορα
Δύο τσιμπούρια έχουν πάει σε ένα πάρτυ. Φεύγοντας αργά το βράδυ μετά από ξέφρενη διασκέδαση ρωτάει το ένα το άλλο:
– Θα πάμε με τα πόδια ή θα πάρουμε κανένα σκύλο;
Ζώδια
Ιχθείς
Ατάκα μετά το σεξ :
Πως είπαμε πως σε λένε;
Τοιχογραφία
Λευτεριά στους τηλεοπτικούς κρατούμενους.
Ντοκιμαντέρ
► Πατήστε για προβολή
Κυριαρχία
Διατροφή
Πρόσθετα τροφίμων
E104 – Επικίνδυνο
Κινολίνη κίτρινη
Τεκμήριον
Ο Ασκάλαφος
Σοφά Λόγια
Ισοκράτης
Ελεύθερου ανδρός τ` αληθη λέγειν.
Γνώρισμα του ελεύθερου ανθρώπου
είναι να λέει την αλήθεια.